प.पू.श्री प्रज्ञानानंद सरस्वती चरित्र – भाग ८      ४. वानप्रस्थाश्रम आणि संन्यासग्रहण                      फेब्रुवारी १९३७ मध्ये नोकरीचा राजीनामा दिल्यानंतर श्रींनी पायी सज्जनगडावर जाण्याचे ठरविले . त्यावेळी पहिल्या मुक्कामापर्यंत बाबा गंगादास श्रींच्या बरोबर होते . त्यांनी परत जाताना श्रींना शुभाशीर्वाद दिला होता. या यात्रेतच  { चिंचणी-तारापूर ,कुलाबा जिल्हा ते सातारा जिल्ह्यातील सज्जनगड हे अंतर साधारण २०० मैल आहे . } साताऱ्याच्या अलीकडे १५-२० मैलावर दुपारी १२ चा सुमार झाला . पायही थकले होते. एका झाडाखाली विश्रांतीसाठी म्हणून श्री बसले. बरोबर शिदोरी काहीच नव्हती म्हणून सहज गीतेतील “ अनन्याश्चिन्तयन्तो माम् ” या श्लोकाचा विचार आला व श्रीरामप्रभू दुपारच्या भोजनाची काय व्यवस्था करतात पाहू या, असे वाटले . थोडा वेळ गेल्यानंतर लांबून एक शेतकरी येताना दिसला व हळूहळू तो श्रींच्या जवळ येऊन ठेपला . त्याने घोंगड्यातून शेंगा, गुळ,केळी वगैरे पुढे ठेऊन वंदन केले . श्रींना विस्मय वाटला आणि ...

प.पू श्री प्रज्ञानानंद सरस्वती स्वामी चरित्र-भाग ७ ●● सौभाग्यवतींना दीक्षा दिली ●●                 पूर्वाश्रमीच्या श्रींच्या पत्नी सौ, कमलताई कर्वे ( द्वारकाताई )                                                         श्रींना प्रथम आपत्य 1923 साली झाले होते. त्यानंतर जवळजवळ 12 वर्षांनी दुसरा मुलगा झाला आणि गेला. कदाचित् स्वभावप्राप्तीनंतर श्रींच्या मनात चतुर्थाश्रम स्वीकारण्याची इच्छा होतही असेल. आपण चतुर्थाश्रम स्वीकारला तर पत्नीस एखादे अपत्य असेल तर त्याच्या आधारे जीवन कदाचित सुसह्य होईल असा विचारही श्रींच्या मनात असेल.  मात्र ह्या व्दितीय पुत्राच्या निधनानंतर 1935 सालीच सौ. कमलाबाई कर्वे यांना मंत्रदीक्षा दिली असा स्पष्ट उल्लेख आहे. पूर्वाश्रमात आणखी कोणास दीक्षा दिल्याचे आढळून येत नाही. ह्याच श्रींच्या पहिल्या शिष्या. येथून पुढे पतिपत्नीसंबंध संपून गुरूशिष्यसंबंध प्रस्थापित झा...

प.पू.श्री प्रज्ञानानंद सरस्वती स्वामी चरित्र -भाग 6 ●● धन्योस्मि ! कृतकृत्योस्मि ●● यानंतर परत ता. 28.01.1934 रविवार दुपारी 1.30 वाजल्यावर तशीच स्थिती परत प्राप्त झाली.  ही अवस्था दीड दिवस टिकली होती. व या दिवसापासून खरी निर्भयता प्राप्त झाली.         ‘ धन्योस्मि, कृतकृत्योस्मि! ' प्राण देहातून निघून न जाताच आज मी मरण पावलो!वा!वा! आनंद!!!! धन्य राम! धन्य नाम ! धन्य दास ! धन्य गुरू!धन्य शास्त्र! !!!        बा मृत्यो ! ये ! आता तू केव्हाही आलास तरी काय करणार! ! हे चरममय गृह घेऊन जाणार एवढेच ना? ने खुशाल! ! आता या मरणामुळे पुन्हा मरण्याचा प्रसंगच चुकला ! मरणच नाही, मग जन्म तरी कोठून असणार !!!            खासा न्याय! ज्या रत्नास शोधीत होते ते सापडले,  पण ते सापडताच शोधणारा नाहीसा झाला!  जिच्या सामर्थ्याची फार भीती वाटत होती व जी फारच विचित्र रचनापटु, तिचा थांगपत्ताच नाहीसा झाला!  ख-याचे खोटे व खोट्याचे खरे !         ज्यसाठी त्यागबुध्दि उसळत होती, त्या त्यागबुध्दीच...

प.पू.श्री प्रज्ञानानंद सरस्वती स्वामी चरित्र -भाग ५ ●● पहिले विघ्न आप्तांचे ●●             प्रातःस्नानाचा नियम याच काळात केला गेला.पहाटे 4 ला उठून नित्यकर्म आवरून गार पाण्याने प्रातःस्नान , सूर्योदयापूर्वीच संध्या, गायत्री जप,ब्रह्मयज्ञ व इष्टदेवतेचा जप याप्रमाणे सकाळचा कार्यक्रम असे. शाळेतून मधल्या सुट्टीत येऊन, हातपाय धुवून,वस्त्रे बदलून जप करीत व परत शाळेत जात.  एकही क्षण वाया जाणार नाही यासंबंधी सतत जागरूकता असे. तरीही अखेर वाटले की घरात राहून मनासारखे साधन होत नाही,  उपाधी मागे लागतात. म्हणून यासाठी काय करावे अशी तळमळ लागली होती. या साधनकाळात वेळच्यावेळी स्नानसंध्या वगैरे असे. तसेच दाढीजटाही ठेवल्या होत्या. त्यामुळे सभोवतीची माणसे चेष्टा करीत. त्यांच्या मावशी बडोद्यास होत्या.  त्यांनी तर बडोद्यास गेल्यावर ‘तू मी सांगते त्याप्रमाणे राजमहल रोडवर झाडाखाली नुसता बसून राहा . म्हणजे मी तुला 8-10 दिवसात 1-2 हजार रूपये मिळवून देते.' असे उद्गार काढले. त्यावर ‘  पैसा मिळवण्यासाठी साधन नाही’ असे उत्तर श्रींनी दिले . असे प्रकार जगात चाल...

प.पू.श्री.प्रज्ञानानंद सरस्वती स्वामी चरित्र -भाग 4  प्रकरण - तिसरे गृहस्थाश्रम आणि साधकावस्था               श्रींचा विवाह 1915 मध्ये त्यांच्या भगिनीच्या विवाहानंतर, त्यांच्या स्वतःच्या इच्छेविरुद्ध मुक्काम टिटवाळा, ता.कल्याण येथे, चौकचे श्री.श्रीधर रामचंद्र जोशी, पी.डब्ल्यूडी.त नोकरी करीत,त्यांच्या कन्या ‘ व्दारका ' हिच्याशी झाला.            विवाह समयी समर्थांप्रमाणेच पळून जाण्याचा विचारही मनात आला होता.त्यांच्या वडिलांचे एक स्नेही श्री.गोपाळबुवा गणू पाटील  ( रा.आन्हे पो.पडघे जि.ठाणे ) यांनी मुखावरून हा विचार जाणला आणि शपथ घालून खुलासा विचारल्यामुळे त्यांना हा विचार सांगावा लागला. त्यावेळी त्यांनी एकच प्रश्न टाकला,नैतिक जबाबदारीचा. त्याचा विचार करता,” प्रारब्धास शरण “म्हणून दासबध्द उद्दंड वृषाप्रमाणे” पुढे सर्व घडले.              विवाह समयी श्रींचे काॅलेजचे एक वर्ष फक्त झालेले होते....

     प.पू.प्रज्ञानानंद सरस्वती स्वामी महाराज चरित्र भाग - ३                 ●● स्त्री मोह निपटून काढला ●●          बडोद्यास प्रथम वास्तव्य  मामांकडेच होते, पण नंतर स्वतंत्र खोली घेऊन राहत असत . असे राहत असता एकदा असे झाले की ,उन्हाळ्यामुळे त्या घरमालकाची सर्व मंडळी व इतर बि-हाडकरू सर्वच गच्चीवर झोपण्यास गेले होते. मध्यरात्र उलटून गेल्यावर श्रींना वाटले की, आपल्याला कुणीतरी हलवून जागे करीत आहे. पाहतात तो मालकाची तरुण बालविधवा बहिण होती. तिने त्यांना जाग येताच ओठावर बोट ठेवून न बोलण्याची  खूण  केली.मोठाच  अवघड प्रसंग उद्भवला ! ओरडायचीही सोय नव्हती,  कारण ती मुलगी सर्व उलटच करुन सांगणार!! तेवढ्यात एकदम मनात विचार आला की काहीही करुन या प्रसंगातून सुटका करून घेतली पाहिजे. त्यांनी त्या मुलीस ‘ करंगळी’ दाखवून जाऊन येतो म्हणून खूण  केली आणि तेथून जिना उतरून जे सटकले ,ते परत दुस-या दिवशी सकाळी आपले सामान नेण्यासच तेथे गेले.               ...

प. पू. श्री प्रज्ञानानंद सरस्वती स्वामी चरित्र भाग - २  :-  कुलवृत्तांत , बालपण आणि शिक्षण   मनुष्याणां सहस्त्रेषु कश्चिद्यतति सिध्दये | यततामपि सिध्दानां कश्चिन्मां वेत्ति तत्वतः || भ . गी . 7-3 ||           श्री भगवंतांनीच सांगितले आहे की , सहस्त्रावधी मनुष्यामध्ये एखादा ( ज्ञानाच्या ) सिध्दीसाठी   प्रयत्न   करतो त्या प्रयत्न करणार्‍या  सिध्द पुरूषांमध्ये एखादाच मला खऱ्या  प्रकारे जाणतो . हे वर्णन ज्या सिध्दपुरूषांना योग्य प्रकारे शोभून दिसावे अशा क्वचित आढळणाऱ्या  सिध्दपुरूषांमध्ये श्रींची गणना होत असल्याने , त्यांच्या थोरवीचे कितीही वर्णन केले तरी अपुरेच ठरेल .             थोरामोठ्यांचा आश्रय केला तर तो केंव्हाही लाभदायकच ठरतो .” बडे गहे ते होत बड जिमी बामन कर दंड “ या न्यायाने श्रींसारख्या सत्पुरुषांचे गुणवर्णन करून इतर लाभ तर होतीलच , पण आपलीही च...